Collectiviteitskorting zorgverzekering verdwijnt in 2023

De collectiviteitskorting op zorgverzekeringen gaat verdwijnen. Onlangs nam de Tweede Kamer het wetsvoorstel aan dat deze korting volgend jaar afschaft. Dit kwam niet onverwacht, want eerder (in 2021) ging de maximaal toegestane collectiviteitskorting al van 10% naar 5%. Wat zijn de gevolgen van het afschaffen van de collectiviteitskorting op de zorgverzekering?

Wat is de collectiviteitskorting bij zorgverzekeringen?

De collectiviteitskorting is de korting die je krijgt als je jouw zorgverzekering afsluit bij een zorgcollectief. Een zorgcollectief is simpel gesteld een grote groep mensen, vaak kun je bijvoorbeeld collectiviteitskorting krijgen via je werkgever. Er zijn ook open collectieven waar je jezelf bij kunt aansluiten, zoals UnitedConsumers.

De gedachte achter de zorgcollectieven is dat zorgverzekeraars hierdoor groter en gerichter kunnen inkopen. De inkoopprijzen van de zorgverzekeraars dalen en dat voordeel geven ze terug in de vorm van een korting.

Waarom schaft het kabinet de collectiviteitskorting af?

In de praktijk blijkt dat de collectiviteitskorting niet goed werkt. De korting is namelijk vaak niet gebaseerd op lagere inkoopprijzen, maar wordt vooral betaald uit de hogere prijs die klanten betalen die niet via een zorgcollectief verzekerd zijn.

Voormalig minister van Medische Zorg en Sport, Tamara van Ark, meldde in antwoord op Kamervragen in 2020 al dat de collectieve kortingen vaak een sigaar uit eigen doos zijn van verzekerden: ‘De premie wordt eerst verhoogd voor iedereen en vervolgens krijgt een bepaalde groep verzekerden dit terug alsof het een korting is.’

Om hoeveel geld gaat het?

De site Geld.nl vergeleek de premies voor de basisverzekering, mét collectiviteitskorting, van tien verschillende organisaties met de premie zonder collectieve korting. Het verschil lag meestal tussen de zes en zeven euro per maand, gemiddeld 6,71 euro per maand. Op jaarbasis bespaarde je met een collectieve korting gemiddeld zo’n 80,51 euro. Dat is dus het bedrag dat je komend jaar minimaal meer gaat betalen, als je nu een collectiviteitskorting hebt.

Korting op de aanvullende verzekeringen mag nog wel

Er blijft nog wel een collectieve kortingsmogelijkheid over: kortingen op aanvullende verzekeringen blijven namelijk wel toegestaan. Daarover mogen werkgevers, verenigingen en andere collectieven nog wel afspraken maken.

Voor de zorgverzekering bepaalt de politiek of er korting mag worden gegeven.

Wat zijn de gevolgen van de afschaffing?

Het afschaffen van de collectiviteitskorting draagt bij aan een overzichtelijker polisaanbod, zo is de verwachting. Daarnaast is het nog even afwachten wat de gevolgen zijn, zoals:

• Hopelijk kiezen zorgverzekeraars ervoor de premie voor de basisverzekering minder hard te laten stijgen, om zo het wegvallen van de collectiviteitskorting enigszins te compenseren. Dit gebeurde al wel in 2020, na de verlaging van de collectiviteitskorting op de basisverzekering van 10% naar 5%.
• Zorgverzekeraars kunnen er ook voor kiezen om kortingen op aanvullende verzekeringen te verhogen. Dat mag namelijk nog wel. Het nadeel daarvan is dat verzekerden met alleen een basisverzekering hier niet van profiteren.
• Naast kortingen hebben zorgverzekeraars ook nog de mogelijkheid om op de basisverzekering meer in te zetten op preventieprogramma’s en andere praktische voordelen. Anders gezegd, meer gratis diensten leveren voor hetzelfde geld.

Premiestijging valt mogelijk mee

Het kabinet hoopt dat de afschaffing van de collectiviteitskorting geen grote gevolgen heeft voor de premie. Daarbij hoopt men op een eerlijkere verdeling van de kosten: verzekerden die voorheen niet aangesloten waren bij een collectief, betalen niet meer indirect mee aan de groep collectief verzekerden. Verzekerden die eerder collectief verzekerd waren gaan er wel wat op achteruit, zij zijn immers hun korting kwijt.

Polisaanbod overzichtelijker

Een gevolg van de afschaffing van de collectiviteitskorting op de zorgverzekering waar het kabinet op hoopt, is een meer overzichtelijk en transparant aanbod aan zorgverzekeringen. Door het wegvallen van de korting verschillen de premies van de basisverzekering straks minder per verzekeraar.

Minder en kleinere verschillen maken vergelijkingen makkelijker. De verwachting is dan ook dat meer consumenten de premies, en ook de inhoud van de verzekeringen, gaan vergelijken en dat dit leidt tot een stijging van het aantal overstappers.

Wat betekent dit voor open zorgcollectieven?

Naast de collectieven via werkgevers, sportverenigingen en andere organisaties, zijn er ook nog de open collectieven waaraan iedereen mee kan doen. Dit zijn bijvoorbeeld het Postcode Zorgcollectief dat een collectieve zorgverzekering van Nationale Nederlanden met korting aanbiedt en UnitedConsumers die zorgverzekeringen van VGZ aanbiedt. Deze organisaties hebben nog niet gereageerd op de afschaffing van de collectiviteitskorting en het is nog niet bekend hoe zij hiermee omgaan.