Nieuwe regels rond de opzegvergoeding bij vaste energiecontracten

Sinds juni 2023 gelden nieuwe regels voor de opzegvergoeding bij vaste energiecontracten. Langere tijd waren opzegvergoedingen niet aan de orde, want er waren vrijwel geen vaste contracten af te sluiten. Nu is dat veranderd en bieden steeds meer leveranciers weer vaste contracten aan. Wat is nu precies de opzegvergoeding, wat is er veranderd en waar moet je op letten? We lichten het uitgebreid voor je toe.

Wat is precies de opzegvergoeding?

De opzegvergoeding heet ook wel opzegboete en dat verraadt de betekenis al: het is een bedrag dat je als boete betaalt wanneer je een vast energiecontract voortijdig opzegt.

Het ging tot juni 2023 concreet om een vast boetebedrag, afhankelijk van de resterende looptijd van het contract. Vanaf juni zijn deze bedragen in de meeste gevallen omhoog gegaan voor contracten die vanaf dan zijn afgesloten. Aanvankelijk zouden deze nieuwe regels al in moeten gaan op 1 april, maar de energieleveranciers hadden meer tijd nodig om hun systemen aan te passen.

Waarom gaat de opzegvergoeding omhoog?

Door de hogere opzegvergoeding lopen energieleveranciers minder risico. Het gaat dan om het risico dat ze te veel energie inkopen. Om precies te zijn, gaat het om energie die ze inkochten, maar die niet meer nodig blijkt, omdat de klant vroegtijdig vertrekt. Door dit risico bieden op dit moment maar enkele energieleveranciers vaste contracten aan. De verwachting is dat het aantal aanbieders van vaste contracten nog meer toeneemt, omdat het risico voor de leveranciers vermindert.

Wat ga je precies betalen bij voortijdig opzeggen?

De instantie die gaat over de hoogte van de opzegvergoeding is de Autoriteit Consument & Markt (ACM). Zij bepalen de bedragen die gelden voor alle energieleveranciers.

Hoe hoog de opzegvergoeding wordt als je voortijdig je contract opzegt, hangt sterk af van de resterende looptijd. Simpel gesteld: hoe langer de resterende looptijd, hoe hoger de boete. Daarnaast hangt de hoogte van de boete af van de producten: zeg je een contract voor gas én stroom op, dan betaal je meer dan wanneer je alleen gas of alleen stroom opzegt. Tot juni 2023 waren dit de vastgestelde bedragen en gelden dan ook nog steeds voor contracten die vóór deze datum zijn afgesloten:

Bron: ConsuWijzer / ACM

In de nieuwe situatie is de opzegboete die je moet betalen gelijk aan het verlies dat jouw energieleverancier lijdt doordat je het contract niet volledig uitdient. Je leverancier heeft namelijk energie voor je ingekocht en nu neem je het niet meer af. Deze nieuwe regels zijn van toepassing op contracten die na 1 juni 2023 zijn afgesloten.

Jouw energieleverancier berekent voor je hoe hoog de opzegvergoeding zal zijn. Hierbij schat de leverancier in hoeveel energie je tot het einde van de contractduur nog zou verbruiken. Je betaalt een bedrag per geschatte kWh elektriciteit en m3 gas, gebaseerd op het verschil tussen jouw contracttarieven en de actuele tarieven van de leverancier op het moment van opzegging. De energieleverancier legt je duidelijk uit hoe de opzegvergoeding is berekend.

Wil je overstappen? Wanneer je een nieuw contract afsluit bij een andere leverancier, schat jouw huidige leverancier meteen de opzegvergoeding in. Daarnaast legt de oude leverancier uit hoe de opzegvergoeding is berekend. Uiterlijk bij de eindafrekening ontvang je de definitieve opzegvergoeding.

Sta ook stil bij het volgende wanneer je voortijdig wilt opzeggen: kreeg je bij het afsluiten van jouw contract een welkomstkorting? Dan krijg je die waarschijnlijk niet uitgekeerd. Check voor de zekerheid de voorwaarden: daarin staat bij de meeste leveranciers dat de welkomstkorting vervalt wanneer je de gehele looptijd van het contract niet afmaakt.

Waarom tussentijds je energiecontract beëindigen?

Tussentijds je energiecontract opzeggen is dus wel toegestaan, maar je krijgt dan wel te maken met de opzegvergoeding. Hou er ook rekening mee dat je eventueel afgesproken welkomst- of andere kortingen waarschijnlijk niet meer krijgt uitgekeerd bij tussentijds opzeggen.

Waarom zou je opzeggen? Daar kunnen verschillende redenen voor zijn. Wanneer je bijvoorbeeld niet tevreden bent met je huidige leverancier. Het kan natuurlijk ook zijn dat je ergens anders een goedkoper contract ziet. Nogmaals, overstappen mag, maar hou wel rekening met de boete.

Tussentijds overstappen kan ondanks de hogere boete nog steeds lonen.

Wanneer betaal je geen opzegvergoeding?

Er zijn uitzonderingen op de opzegvergoeding bij het beëindigen van een vast contract. In de volgende situaties kun je boetevrij overstappen:

• De tarieven van jouw contract zijn lager dan de huidige tarieven.
• Je zegt het contract op binnen 7 dagen voordat je vaste contract eindigt.

In deze gevallen hoef je geen opzegvergoeding te betalen wanneer je besluit over te stappen.

Wanneer loont overstappen toch, zelfs met een boete?

In de nieuwe situatie kan het nog steeds lonen om over te stappen, zelfs met een hogere boete. Dat is het geval als het bedrag dat je bespaart door over te stappen naar een goedkoper contract, hoger is dan de opzegvergoeding. Is dat niet het geval? Dan kun je beter je huidige contract uitzitten.

In de praktijk kan de berekening ingewikkeld zijn, omdat je rekening moet houden met het verschil tussen je voorschotten en je werkelijke verbruik.

Waarom er lange tijd geen vaste contracten waren

Lange tijd kon je als consument helemaal niet kiezen voor een vast contract. Tot februari van dit jaar bood geen enkele energieleverancier vaste contracten aan. Vorig jaar ontstonden er na de oorlog in Oekraïne grote onzekerheden en enorme prijsstijgingen op de energiemarkt. Hierdoor was het voor energieleveranciers vrijwel onmogelijk om prijzen over een langere periode vast te stellen.

De afhankelijkheid van Russisch gas was bijvoorbeeld een onvoorspelbaar issue. Inmiddels hebben vrijwel alle Europese landen maatregelen genomen; de afhankelijkheid van Russisch gas is zo goed als nul en komt het meeste gas van andere leveranciers. Sinds begin dit jaar is de energiemarkt steeds verder genormaliseerd en dalen ook de prijzen.

Hoe lang is het verstandig je energieprijzen vast te zetten?

Je kunt inmiddels dus weer contracten voor 2, 3 jaar of langer aangaan. Verschillende deskundigen raden echter aan om niet voor een al te lang contract te kiezen. Zo kwam de bekende internetondernemer en kenner van de energiesector Ben Woldring van Gaslicht.com met het advies de energieprijzen voor een jaar vast te zetten.

Hij beargumenteert dit in een interview met RTL Z als volgt: “Minister Kaag heeft aangekondigd dat het prijsplafond eind dit jaar vervalt. En je weet ook niet wat er komende winter gaat gebeuren en hoe lang de oorlog in Oekraïne nog duurt. Als je in juni vastzet voor een jaar, heb je in ieder geval zekerheid over de prijs tot en met de volgende winter."

Langer vastzetten vindt Woldring speculatief. "Het ligt eraan hoeveel risico je wilt nemen. Eén jaar is beter te overzien. Dan is het ook niet zo erg als je het achteraf op het verkeerde moment hebt vastgezet."

Het ligt eraan hoeveel risico je wilt nemen. Eén jaar is beter te overzien

Ben Woldring van Gaslicht.com

Vergelijk vaste energiecontracten in onze energievergelijker

De opzegvergoeding gaat weliswaar omhoog, maar gelukkig valt er na een lange periode zonder nieuwe vaste contracten wel weer steeds meer te kiezen. Het wordt daardoor steeds interessanter om energiecontracten met elkaar te vergelijken. Ben je benieuwd naar de mogelijkheden in jouw situatie? Check het met onze vergelijker, dan weet je direct of er voor jou een fijne besparing op je energiekosten in zit.