De energieprijzen schieten omhoog, wat merk je hiervan als consument?

Elektriciteit is in een jaar tijd vijf keer duurder geworden

Consumenten zijn nog niet geconfronteerd met een prijsstijging van 400 procent, maar voor veel zakelijke grootverbruikers is dit momenteel wel de realiteit. In De Volkskrant van 21 september worden een aantal voorbeelden van bedrijven aangehaald die in de financiële problemen dreigen te komen omdat de elektriciteitsrekening niet meer op te brengen is.

Begin 2020, net voor de pandemie was een megawattuur elektriciteit nog 32 euro, op dit moment moet er zo’n 160 euro voor worden betaald. Voor productieprocessen waarbij veel stroom nodig is, zoals bij een aluminiumsmelterij in één van voorbeelden uit de krant, kan dat funest zijn.

Wat veroorzaakt deze enorme prijsstijging van elektriciteit?

De belangrijkste oorzaak van de dure stroom is de hoge prijs van aardgas, veel elektriciteitscentrales in Nederland draaien namelijk op aardgas. Door een tekort aan aardgas op de wereldmarkt wordt de prijs hiervan omhooggestuwd. Het steeds verder dichtdraaien van de gaskraan in Groningen doet hierbij de tarieven in Nederland natuurlijk ook geen goed.

Vooral in Azië waar de industrie weer volop begint te draaien na de lange periode van lockdowns is de vraag naar gas heel groot geworden. Er wordt daarom veel meer gas, vooral in de vloeibare vorm lng, geëxporteerd richting Aziatische landen, waar bedrijven meer voor lng willen betalen dan Europese bedrijven.

Ook problemen met gas uit Rusland

Daarnaast zijn er ook problemen met de import van gas uit Rusland. Dit moet via een pijpleiding door Oekraïne naar de rest van Europa, waaronder Nederland, worden getransporteerd. Oekraïne vraagt voor het gebruik van deze pijpleiding echter een dermate hoge prijs, dat het Russische gas eigenlijk niet meer rendabel is. De contractuele hoeveelheid wordt gewoon volgens de overeengekomen prijs geleverd, maar de extra hoeveelheid die nu nodig zou zijn wordt hierdoor te duur.

De nieuwe gasleiding Nord Stream 2 vanuit Rusland, die niet via Oekraïne loopt, maar door de Oostzee zou dit probleem deels oplossen. Deze nieuwe leiding is klaar, maar vooralsnog niet in gebruik omdat deze nog gecertificeerd moet worden, dit kan nog enkele maanden duren.

Aanleg van de Nord Stream 2 gasleiding.

Nederland heeft weinig gasvoorraden

Ons land heeft van oudsher weinig voorraad van gas. De voorraden die er zijn, zijn vooral bedoeld voor het verwarmen van huizen in periodes van extreme kou. Dat Nederland weinig gasvoorraden heeft komt doordat wij een groot deel van ons gas uit eigen bodem in Groningen konden halen. Nu de gaskraan daar echter versneld wordt dichtgedraaid kunnen we daar nauwelijks meer op terugvallen bij tekorten zoals nu.

Wat betekent de hoge energieprijs voor consumenten?

De genoemde prijsstijging van 400 procent voor bedrijven is voor consumenten voorlopig niet aan de orde. Dit komt doordat het consumententarief voor stroom en gas voor een groot deel uit vaste kosten bestaat, waaronder belastingen en kosten voor netbeheer. Wel moet rekening worden gehouden met hogere tarieven, maar niet zo extreem als voor zakelijke grootverbruikers.

Daarnaast hebben veel huishoudens een energiecontract met een vast tarief. Als dit een langer lopend contract is, dan hoef je je gedurende deze periode geen zorgen te maken over een hogere energierekening. Als je contract afloopt en je automatisch overgaat op een variabel tarief, kan dat echter wel een onaangename financiële verrassing zijn.

Het is daarom zeer aan te raden je contractperiode na te kijken en in de gaten te houden. Bij naderende afloop kun je dan de tarieven van verschillende energieleveranciers met elkaar vergelijken en eventueel overstappen. Je profiteert dan opnieuw van een vast energietarief gedurende de looptijd van je nieuwe contract. Vrijwel zeker zal dit nieuwe vaste tarief dan wel hoger zijn dan het ouden vaste tarief, maar doorgaans ben je goedkoper uit dan wanneer je een variabel tarief betaalt. Ook krijg je bij een overstap naar een andere energieleverancier meestal een korting of een bonus omdat je een nieuwe klant bent. Ook dat kan tot wel een paar honderd euro voordeel opleveren op je jaarafrekening voor energie!

Zonnepanelen extra interessant bij een hoog energietarief

Nu de prijs voor elektriciteit zo hoog is, is het extra interessant om te investeren in zonnepanelen. Ten eerste heb je namelijk voor de opgewekte energie die je zelf gebruikt niets te maken met de energietarieven, deze stroom komt gewoon gratis van jouw eigen panelen. Daarnaast ontvang je voor de eventueel extra opgewekte energie die je teruglevert aan het net een hogere prijs. Je zult met hogere energietarieven dus eerder je zonnepanelen terugverdienen!

De energieprijs in andere Europese landen

Nederland niet het enige Europese land waar consumenten en bedrijven geconfronteerd worden met snel stijgende energieprijzen. In heel Europa is de stroom- en gasprijs aan het stijgen. Doordat per land de energietarieven verschillend zijn opgebouwd zijn er wel verschillen, dat heeft dan vooral te maken met de energiebelasting en de vaste kosten.

In Spanje gingen mensen de afgelopen maand zelfs de straat op om te protesteren tegen de steeds duurder wordende energierekening. Met succes, want de Spaanse regering heeft nu een plan gepresenteerd waarmee de winsten van energiebedrijven aan banden worden gelegd.

Ook diverse andere landen hebben maatregelen aangekondigd om de energierekening voor consumenten enigszins betaalbaar te houden, meestal in de vorm van een subsidie of een verlaging van de belasting op energie.